| Arşivleri'nden Ermeni Belgeleri |
|
Devlet Arşivleri'nden Ermeni Belgeleri
Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, 1845'den itibaren ermenilerle ingilizler arasındaki ilişkileri konu alan belgeleri kitapta topladı..
www.sabah.com.tr 20-3-2005
Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, 1845 yılından itibaren Ermeniler ve İngilizler arasındaki ilişkileri konu alan belgeleri bir kitapta topladı.
''Osmanlı Belgelerinde Ermeni-İngiliz İlişkileri'' adlı kitabın basımı tamamlanan ilk iki cildinde, Ermenilerin 1845-1893 yılları arasında İngilizlerle yaptığı işbirliklerine ilişkin belgeler yer alıyor.
Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürü Doç. Dr. Yusuf Sarınay, kitabın önsözünde, Batı ülkelerince siyasi bir yaklaşımla ele alınan Ermeni sorununun, arşiv belgelerine dayalı olarak değerlendirilmesinin son derece bilimsel ve faydalı olacağını vurguladı. Sarınay, ''Tarihi
olaylarla ilgili verilecek hükümlerde birinci el kaynak konumunda olan arşivlere müracaat edilmesi, araştırılan konuların daha objektif kriterler içerisinde değerlendirilmesine yol açacaktır'' dedi.
''BATI ÜLKELERİNDEKİ YAYINLAR EKSİK, HATALI...''
Ermeni sorunu ile ilgili Batı ülkelerinde yapılan yayınların, genelde arşivlere dayalı olarak yapılmadığı için eksik, hatalı ve yanlı olduğuna işaret eden Sarınay, şunları kaydetti:
''Türk arşivleri, bu açıdan Ermeni sorunu ile ilgili onbinlerce belgeyi muhafaza etmektedir. Tarihi gerçeklerin aydınlatılmasında Türk arşivlerinde bulunan belgeler, Ermeni meselesinin daha objektif kriterler içerisinde değerlendirilmesinde önem arz edecek niteliktedir.''
Doç. Dr. Yusuf Sarınay, Osmanlı Devleti tebaası olan Ermeniler'in yerlerini değiştirmeye götüren gelişmeler ile Ermeni örgütleri ve zamanın büyük devletleri arasındaki münasebetleri belgeleyen bir yayın çalışması başlattıklarını bildirdi.
Seri olarak planlanan yayınların ilkinin, ''Osmanlı Belgelerinde Ermeni-Fransız'' ilişkileri adıyla üç cilt olarak yayınlandığını kaydeden Sarınay, 4 cilt olarak planlanan ''Osmanlı Belgelerinde Ermeni-İngiliz İlişkileri'' kitabının 1. ve 2. cildinin basımının tamamlandığını, 3 ve 4. cildinin ise yayına hazırlandığını belirtti.
İLK CİLTTE 97 BELGE VAR
Eserin ilk cildinde 1845-1890 yılları arasındaki olaylara ait 97 belgeye yer verildiğini kaydeden Sarınay, bu ciltteki belgelerde ''İngiltere'deki Ermeni faaliyetleri, İngiliz kamuoyunun Ermeniler lehine çalışmaları, Ermeniler arasında Protestan mezhebinin yayılması için yapılan çalışmalar, İstanbul'daki İngiltere Büyükelçiliği başta olmak üzere Anadolu'da bulunan İngiliz konsoloslarının her konuda açık veya gizli olarak Ermenileri desteklemeleri, İngiliz parlamenterlerden bazılarının Ermenileri açıkça desteklemeleri''nin konu edildiğini bildirdi.
Sarınay, ikinci ciltte ise 1891-1893 yılları arasında Merzifon'da ayaklanan Ermeniler'e İngiliz Büyükelçiliği ve konsolosluklar tarafından yapılan yardımlar, Merzifon olaylarına karışan kişilerin Ankara Mahkemesi'nde yapılan yargılamalarına İngiltere'nin müdahalesi ve İngiltere basınında Osmanlı Devleti aleyhinde çıkan yazılara ilişkin belgelerin yer aldığını kaydetti.
Eserin yayına hazırlanan 3 ve 4. ciltlerinin iki ise iki ana bölümden oluştuğunu ifade eden Sarınay, birinci bölümde yabancı dillerdeki belgelerin tercümeleri ve Osmanlıca belgelerin
sadeleştirilmiş metinlerinin, ikinci bölümde ise belgelerin fotokopilerinin bulunduğunu bildirdi.
|
